Is God mijn vriend?

Komende zondag morgen heeft de preek (de vierde in de zesdelige serie ‘Ontmoetingen met Mozes’) als thema ‘Vriendschap is geluk hebben’. Dat is ook de titel van een boekje dat ik op de plank heb staan van Hans Bouma. De flaptekst zegt:

Iets dat het leven wel bijzonder waardevol maakt, is vriendschap. Dat mensen elkaar ontdekken in hun ware gedaante, zich met elkaar verwant voelen, elkaar verheugen en inspireren – het geeft het bestaan een heel verrassende diepte.

Dat is inderdaad mooi. In de Mozesverhalen komt een passage voor waar we iets ontdekken van de vriendschap tussen God en Mozes. In de NBV-2004 is dat in de betreffende tekst (Exodus 33:11) helaas niet meer goed terug te zien: ‘De HEER sprak persoonlijk met Mozes, zoals een mens met een ander mens spreekt.’ Maar in de NBG-1951 staat het er zo: ‘En de HERE sprak tot Mozes van aangezicht tot aangezicht, zoals iemand spreekt met zijn vriend.’

Zoals iemand spreekt met een vriend. Ik vind dat prachtig, zoals hier iets van de intimiteit, openheid, eerlijkheid zichtbaar wordt die er blijkbaar ook kan en mag zijn tussen God en een mens. Maar kan en mag het eigenlijk wel? Vriendschap met God? In de kerk wordt nogal eens gewaarschuwd voor een geloofsbeleving waarin God of Jezus als ‘vriendje’ wordt gezien. Die waarschuwing mag ook wel klinken (hoewel ik het altijd wat unfair vindt om het verkleinwoordje vriendje dan te gebruiken), omdat er meer gezegd moet worden. God is ook: Heer, Koning, Heilige God, Machtige, Hoogverhevene, Ontzagwekkende.

En toch: vriendschap met God is ook een Bijbelse weg die we mogen leren gaan. Misschien is de waarschuwing daartegen niet alleen een pleidooi om recht te doen aan God heiligheid maar ook een uitdrukking van angst voor intimiteit en eerlijkheid in onze omgang met God?

Nee, nee, nee, nee en nog eens nee

Komende zondagmorgen heeft de preek die ik hoop te houden in de Plantagekerk als thema: ‘Ik voel me (niet) geroepen’. We vertellen elkaar het verhaal van Mozes die wordt geroepen om achter God aan en voor het volk uit te gaan richting de bevrijding (Exodus 3:7-4:17).

Maar Mozes wil niet. Hij hoort Gods stem overduidelijk, maar zijn antwoord is tot vijf maal toe: Nee!

Dit vijfvoudige nee doet me denken aan de ‘vijf dierbare nieten’ van Willem Schortinghuis (wie kent hem niet?) uit de Nederlandse beweging met de naam Nadere Reformatie. Hij is vooral bekend geworden door zijn stichtelijke boek Het innige christendom (uit 1740) en de door hem daarin geformuleerde “vijf nieten”:

• ik wil niet,
• ik kan niet,
• ik weet niet,
• ik heb niet en
• ik deug niet.

Daarmee wilde Schortinghuis duidelijk maken dat een mens niets kon bijdragen aan zijn behoud.

Mozes brengt ook vijf nieten in stelling:

• ik deug niet (Exodus 3:11),
• ik weet niet (3:13),
• ik geloof niet (4:1),
• ik kan niet (4:10) en
• ik wil niet (4:13).

En jij? Wat doe jij als je Gods stem hoort, als hij je roept?

Geestelijke oefening: ‘Hier’

Gistermorgen heb ik aan het einde van de preek over de Godsontmoeting van Mozes bij de brandende doornstruik een geestelijke oefening aangereikt. Ik noemde toen ook een boek van een Amerikaanse auteur: ‘Naakte spiritualiteit’. De titel luidt in het Engels: ‘Naked Spirituality. A Life With God Twelve Simple Words’. Het boek is geschreven door Brian McLaren.

Het is een inspirerend boek over de vraag hoe je je spiritualiteit, je omgang met God, vanaf de grond af opnieuw zou kunnen opbouwen. Daarvoor reikt McLaren twaalf woorden aan, waarvan het eerste is: ‘Hier’. De geestelijke oefening bestaat hierin:

• Op de plek waar je bent (maakt niet uit waar) breng je je het woord ‘Hier’  te binnen, om bewust aanwezig te zijn op de plek waar je je bevindt.
• Dan zeg je (hardop of in je hart): ‘Hier ben ik.’
• En vervolgens: ‘Hier is God!’
• En dan: ‘Hier zijn wij samen.’

Dit is een eenvoudige geestelijke oefening om je bewust te worden van Gods aanwezigheid.

Wil je meer lezen?

Hoe 12 eenvoudige woorden je spirituliteit kunnen verdiepen (blogpost)

Gezocht: Duurzame spiritualiteit (artikel, pdf)

Hij is hier

Zondagmorgen heeft de preek als titel: ‘Hij is hier!’ Overal waar je dat zegt (sprekend over de HEER) bevind je je op heilige grond. Zoals Mozes zich eens op heilige grond bevond, bij de doornstruik die in brand stond maar niet verteerde.

Simon Knepper schreef daar een gedicht over (een ‘light verse’) dat iets uitdrukt van de verlegenheid die we kunnen ervaren rond heilige plekken en heilige momenten.

Wat me nu is overkomen,
Loop ik langs een rijtje bomen,
Vliegt er aan mijn linkerhand
Plots een braamstruik in de brand.
 
Echter zie! Het veldgewas
Valt niet uit elkaar in as,
Maar het blad bleef ongeschonden
Of geen vuur en vlam bestonden.
 
Je begrijpt, ik stond versteld!
Toch de brandweer maar gebeld.

Dat gedicht zal zondagmorgen ook langs komen in de preek. En Opwekking 679 krijgt een plek: ‘Hij is hier’  van Brian Doerksen.

Gezocht: heilige grond

In de prekenserie over Mozes staat komende zondag de Godsontmoeting bij de brandende struik in de woestijn centraal. We gaan vooral deze woorden van de HEER beluisteren: ‘Kom niet dichterbij en trek je sandalen uit, want de grond waarop je staat, is heilig.’

Heilige grond. Waar vinden we dat vandaag? Zijn we ernaar op zoek?

Ik werd in dit verband geprikkeld door een artikel dat ik onlangs in het Nederlands Dagblad las. Het ging om de vertaling van een blog van Rachel Held Evans: ‘Why millenials are leaving the church‘. Ze laat zien dat veel jonge evangelische christenen (twintigers) wel een beetje klaar zijn met de evangelische kerken waar ze deel van uit maken. Die kerken zijn te politiek, te exclusief, te ouderwets, te geobsedeerd met sex, te gefocust op regels. Millenials zijn op zoek naar kerken die gastvrijer zijn, waar meer ruimte is voor twijfel en die niet denken dat een hippere praiseband de zaak kan redden.

Deze millennials komen steeds vaker terecht in Katholieke, Ooster-orthodoxe en Anglicaanse kerkdiensten waar een sfeer van heiligheid is, waar ruimte is voor twijfel, waar ze basaal worden uitgedaagd tot een heilig leven, een leven in Gods koninkrijk.

Misschien dat ik het zo kan vertalen: veel jonge christenen (maar niet alleen zij, ook ouderen) zijn op zoek naar een kerk, een geloofsgemeenschap waarvan de kerkdiensten zich afspelen op heilige grond en die hen helpen om in hun dagelijks leven telkens weer stukjes heilige grond te vinden of te creëren in de navolging van Christus.

Heilige grond. Spelen onze kerkdiensten zich af op heilige grond of stappen we op zondag een spirituele McDonalds binnen?

Heilige grond. Waar zijn in ons dagelijkse leven, waar we werken, ontspannen, genieten, en lijden plaatsen waar we leren zeggen: Hij is hier?

Ontmoetingen met Mozes

Afgelopen zondag heb ik na vijf vrije zondagen weer gepreekt. Meteen maar drie keer: in Assen (Kandelaarkerk), Dronten (De Lichtboei) en Zwolle (Plantagekerk). En ook maar meteen gestart met een nieuwe prekenserie: ‘Ontmoetingen met Mozes’. Een korte introductie:

De Bijbel is het boek van God en mensen. Want God is een God van mensen. De avonturen die Hij met hen beleeft zijn eindeloos. Andersom ook trouwens: wat een avonturen beleven mensen als ze met God omgaan!

In een zomerserie van zes preken ontmoeten we een van die mensen: Mozes. Uit het water gered in een mandje van papyrus. Prins. Moordenaar. Dienstweigeraar. Leider (tegen wil en dank). Wetgever. Bevrijder. Mysticus. Man Gods. Mens zoals wij.

Zes preken. Zes ontmoetingen. Zes kansen om iets te beleven met God en te leren over het leven met hem. Het zal gaan over geestelijke strijd, Gods aanwezigheid en geroepen worden. Over vriendschap, zachtmoedigheid en de vraag of er meer is. Het zal gaan over Mozes, over God en over jou.

De planning voor de preken:

zondag 11 augustus (19.00): Handen omhoog. Exodus 17:8-16 (17:11-12)

zondag 18 augustus (11.00): Hij is hier. Exodus 2:23-3:15 (3:5)

zondag 25 augustus (11.00): Ik voel me (niet) geroepen. Exodus 3:7-4:17 (4:13)

zondag 1 september (9.00): Vriendschap is geluk hebben. Exodus 33:1-11 (33:11)

zondag 1 september (19.00): Hoe word ik zachtmoedig? Numeri 12:1-16 (12:3)

zondag 8 september (9.00): Verlangen naar meer. Exodus 33:12-34:9 (33:18)

De eerste preek over ‘Handen omhoog’ heb ik dus al gehouden. Je kunt de preeksamenvatting hier downloaden. Naluisteren kan ook.