Bidden voor beginners. Dat is het thema zondagmorgen. We gaan terug naar het basisonderwijs van Jezus zoals hij dat geeft in de Bergrede (Matteüs 6:5-8):
En wanneer jullie bidden, doe dan niet als de huichelaars die graag in de synagoge en op elke straathoek staan te bidden, zodat iedereen hen ziet. Ik verzeker jullie: zij hebben hun loon al ontvangen. Maar als jullie bidden, trek je dan in je huis terug, sluit de deur en bid tot je Vader, die in het verborgene is. En jullie Vader, die in het verborgene ziet, zal je ervoor belonen. Bij het bidden moeten jullie niet eindeloos voortprevelen zoals de heidenen, die denken dat ze door hun overvloed aan woorden verhoord zullen worden. Doe hen niet na! Jullie Vader weet immers wat jullie nodig hebben, nog vóór jullie het hem vragen.
Wat me hier opvalt is dat Jezus allereerst duidelijk maakt hoe het níet moet. Er zin twee manier van bidden die hij nadrukkelijk afwijst: je moet niet bidden zoals de huichelaars (hypokrieten staat er letterlijk, en Jezus denkt daarbij aan de Farizeeërs) en niet zoals de heidenen. Als Jezus dus uitlegt wat christelijk bidden is doet hij dat door het te onderscheiden van hypocriet bidden en heidens bidden.
Het beeld van het hypokriete bidden is redelijk duidelijk: de bidder is helemaal niet uit op een ontmoeting met God, maar wil zelf graag in the picture staan. Er is geen verlangen om God te zien maar alleen de wens om door mensen gezien te worden.
Minder duidelijk is wat we ons moeten voorstellen bij heidens bidden. Het Griekse woord dat wordt gebruikt is battologein. Er zijn veel verschillende vertalingen in omloop. Enkele op een rijtje:
- eindeloos voortprevelen
- een omhaal va woorden gebruiken
- een ijdel verhaal van woorden gebruiken
- use vain repetitions
- plappern (Duits)
Verder levert een blik in het digitaal algemeen letterkundig lexicon onder ‘battologie’ dit op:
- Etym: Gr. battologein = stamelend spreken; kletsen, zwetsen. In de taalkunde is het een herhaling van een spraakklank bij het stotteren. In de literatuur is het een aanduiding voor een repetitio die als onnodig en storend wordt ervaren.
Het is nogal van belang om hier een wat helderder beeld te krijgen, omdat in de praktijk in discussies rond gebed deze tekst nogal eens wordt aangehaald. Mag je nooit veel woorden gebruiken? Mag er herhaling in gebed zitten? Mogen gebeden herhaald worden? Wanneer verwordt bidden nu tot babbelen, zwetsen?
Mijn PreekPlek 