Hoe gastvrij zijn wij voor vreemdelingen?

Gastvrij27september2015

Op zondagmorgen 27 september staan we als geloofsgemeenschap van de Plantagekerk stil bij de vraag hoe gastvrij wij zijn voor vreemdelingen.

Gastvrijheid staat dus centraal. Dat is één van de deugden die we willen oefenen in het kader van ons gemeentethema ‘Verlangen naar het goede leven‘.

Het goede leven komt daar te voorschijn waar mensen de gastvrijheid van God belichamen voor andere mensen, wie zij ook zijn, waar zij ook vandaan komen. Zou God zoveel vluchtelingen op ons pad zetten om te oefenen in gastvrijheid?

En hoeveel engelen zitten er eigenlijk tussen die vluchtelingen?

Het goede leven is vaak ver te zoeken

bezorgdDat goede leven waar we zo naar verlangen, dat is nog helemaal niet zo vanzelfsprekend.

Ik geloof dat het goede leven daar is, waar we genieten van genade, waar een mentaliteit van overvloed heerst, waar we allemaal steeds een beetje meer op Jezus gaan lijken. Vriendelijkheid, gastvrijheid, vergevingsgezindheid, rechtvaardigheid, aandachtigheid en ruimhartigheid – het zijn sleutelwoorden van dat goede leven. Prachtig allemaal! Maar wat is het vaak nog ver te zoeken.

Dat goede leven is helemaal niet zo vanzelfsprekend. Daar staan we op zondagmorgen 13 september bij stil in de Plantagekerk. Paulus (Romeinen 7:14-25) helpt ons door ons een blik te gunnen in wat er zich bij hem van binnen afspeelt. ‘Wat ik doe, doorzie ik niet, want ik doe niet wat ik wil, ik doe juist wat ik haat.’ Herken je het? Dat je ongelooflijk graag dat goede leven wilt omhelzen, maar dat het toch niet lukt? ‘Wat ik verlang te doen, het goede, laat ik na; wat ik wil vermijden, het kwade, dat doe ik’.

Paradoxaal genoeg dient het goede leven zich aan waar we in alle kwetsbaarheid met elkaar delen dat het mar niet lukt, met dat goede leven. Paradoxaal genoeg hoort het bij het goede leven dat je open bent over je falen.

Welkom zondagmorgen om 10.00 uur in de Plantagekerk!

Download: PreekKracht ‘Wat ik verlang te doen, het goede, laat ik na…’

Waar vind ik het goede leven?

herdericoonKomende zondagmorgen gaat het in de Plantagekerk over ‘Verlangen naar het goede leven’. Ik preek over een uitspraak van Jezus die alles te maken heeft met dat goede leven:

Ik ben gekomen
om hun het leven te geven
in al zijn volheid.
Ik ben de goede herder.

Nu hangt er sinds ik in Zwolle woon een icoon op mijn werkkamer thuis. Ik kreeg het als afscheidskado van een zuster uit mijn vorige gemeente in Haarlem met wie ik intensief was opgetrokken nadat haar man zeer plotseling op de leeftijd van 46 jaar was overleden. Zij wilde iets van haar dankbaarheid voor onze pastorale contacten (waarin ik ook veel van haar ontving) tot uitdrukking brengen en bedacht een kado waarvan ze vermoedde dat ik het mooi zou vinden. En ik vond het mooi. Je ziet de icoon als afbeelding bij deze blogpost.

Het is een heel pastorale icoon. We zien Jezus afgebeeld als de goede herder. Een schaap op zijn schouder, door hem gered en nu verzorgd en bemind. Ook een boekrol in zijn hand, waarvan de betekenis volgens mij is dat we de zorg van Jezus als herder vooral ook ervaren door zijn woorden: de schapen luisteren naar zijn stem.

Nu associeerde ik ‘het goede leven’ niet allereerst met het beeld van de goede herder. De goede herder lijkt in veel mensenlevens pas in beeld te komen op het moment dat het leven juist niet goed is. Want het was beslist geen goede dag toen het verbijsterende bericht kwam dat de man van de weduwe die me deze icoon gaf volkomen onverwacht gestorven was. Ik weet het nog als de dag van gisteren. En ik zie en voel nog wat er gebeurde toen de twee jongste kinderen (toen 14 en 12 jaar) thuis kwamen uit school (ik was inmiddels bij de familie thuis) en toen we ze moesten vertellen dat hun vader gestorven was. Dat had met het goede leve maar heel weinig te maken. Het was hartverscheurend.

En toch ontvingen we in die ellendige dagen en de tijd die erop volgde ook heel veel genade en goedheid in de vorm van troost, liefde en verbondenheid. En dat wordt voor mij altijd weer wakker geroepen als ik kijk naar deze icoon.

Tot nu toe heb ik in mijn voorbereidingen rond het gemeentethema ‘Verlangen naar het hoede leven’ in elk geval dit al geleerd: het goede leven vind ik bij de goede herder. Zeker, het goede leven is ook: genieten van wat mooi is in de schepping, genieten van een goed glas wijn, merken dat menselijke verbondenheid zo kostbaar is, op je rug liggen en naar de hemel kijken op een mooie lentedag. Het goede leven heeft zeker ook te maken met de kunst van het leven, met levenskunst.

Maar nu ik dat goede leven verbind met de icoon van de goede herder, merk ik dat dit wel het allerwezenlijkst is: dat ik het goede leven leer vinden bij de goede herder. En opeens is Psalm 23 een Psalm die gaat over verlangen naar het goede leven.

En de woorden van Jezus ‘Ik ben gekomen om hun het leven te geven in al zijn volheid’ krijgen ook weer contact met hun directe context waarin Jezus spreekt over zijn herderschap: “De schapen luisteren naar zijn stem, hij roept zijn eigen schapen bij hun naam en leidt ze naar buiten. Wanneer hij al zijn schapen naar buiten gebracht heeft, loopt hij voor ze uit en de schapen volgen hem omdat ze zijn stem kennen. (…) Ik ben de deur: wanneer iemand door mij binnenkomt zal hij gered worden; hij zal in en uit lopen, en hij zal weidegrond vinden.”

Het goede leven is dat je in en uitloopt bij Jezus, dat je je door hem laat meenemen, dat je luistert naar zijn stem. Het goede leven is het slot van Psalm 23 (maar de rest doet net zo goed mee):

Geluk en genade volgen mij
alle dagen van mijn leven,
ik keer terug in het huis van de HEER
tot in lengte van dagen.

De hemelse omhelzing en de kus van God

iconZondagmorgen 23 augustus gaat het in de Plantagekerk opnieuw over zegenen. Deze keer staat de bekende slotzegen uit de tweede brief aan de Korintiërs centraal:

De genade van de Heer Jezus Christus, de liefde van God en de eenheid met de heilige Geest zij met u allen.

Deze zegen maakt opnieuw ervaarbaar dat God ons omhelst. Gezegend worden is gezien geworden en je mogen bevinden in de hemelse omhelzing. We proeven daar iets van door ook samen naar de bekende Trinititeitsicoon te kijken van Andrej Rublev.

En: de zegen is ook niets minder dan de kus van God. Opeens klinken de openingswoorden van Hooglied ook weer een beetje anders:

Laat hij mij kussen,
laat zijn mond mij kussen!
Jouw liefde is zoeter dan wijn,

Jij bent gezegend!

jijbentgezegendKomende drie zondagen ga ik preken over zegenen. ‘Jij bent gezegend! Over zegenen en tot zegen zijn’. Ik maakte deze keuze toen ik op www.PreekWijzer.nl zag dat daar een aantal preekschetsen zouden worden aangeboden rond dit thema. En ik had zelf nog niet rond waarover ik wilde preken op de laatste drie zondagen voorafgaand aan de start van het kerkelijke seizoen op zondag 6 september (vanaf dan zal het gaan over: Verlangen naar het goede leven).

Zegen. Wie verlangt daar niet naar? Anselm Grün schrijft in zijn boekje ‘Jij bent een zegen’ (ik geef het even wat vrij weer):

De zegen raakt bij mensen een snaar van diep verlangen. We verlangen ernaar te worden gezegend. Maar we ontdekken ook dat we zelf  kunnen en mogen zegenen.

Veel mensen zijn beschroomd om anderen te zegenen. Ze denken dat alleen een pastor dat mag doen. Maar dat is niet zo: elke christen is gerechtigd om te zegenen. En elk christen is, als een mens die door God is gezegend, ook een zegen voor anderen.

Ik preekte al wel eerder over zegenen, in de Haarlemse tijd (in 2007). Toen leidde ik een langere prekenserie (‘Hij zegent je. Gods zegen ontvangen om een zegen te zijn’) zo in:

Een directe aanleiding daarvoor ligt in mijn eigen verlangen om stil te staan bij wat er aan het einde
van de kerkdienst eigenlijk gebeurt. We ontvangen dan als gemeente de zegen van de Heer.

De zegen als omhelzing

Alweer een aantal jaren geleden heb ik – zonder dat daar een heel bewust denkproces aan vooraf is gegaan – de gewoonte gevormd om de slotzegen te introduceren met woorden van deze strekking: ‘De drie-enige God omhelst u met zijn zegenende armen.’ Daarmee heb ik de zegen in verband gebracht met een omhelzing: een intieme en liefdevolle aanraking door onze God, die een God van verbondenheid is. Ook maak ik daarbij met beide armen een zegenend gebaar waarin die omhelzing tot uitdrukking komt. Waarom doe ik dat? Waarom vind ik het belangrijk om het zo te doen? Waarom probeer ik zo extra nadruk te leggen op het ontvangen van Gods zegenende aanwezigheid? Reden genoeg voor mezelf om me te verdiepen in de betekenis van de zegen: de zegenwoorden die gesproken worden en het zegengebaar dat gemaakt wordt.

Verlangen naar meer
Daarnaast lijkt er in de kerken een grotere behoefte te zijn ontstaan aan rituelen (liturgisch of persoonlijk) die het ervaren van Gods aanwezigheid meer tastbaar en ervaarbaar maken. Zo schrijft de christelijk-gereformeerde ds. Michael Mulder in het boek Meer dan genoeg. Het verlangen naar meer van de Geest in een hoofdstuk met de titel ‘Een zegen ontvangen, een zegen geven. Elkaar de handen opleggen?’ onder andere het volgende (blz. 113): “Er is bij velen vandaag een groot verlangen om het geloof op een rijkere manier te beleven. Volgens verschillende christenen kan vandaag hierin de bijbelse kennis van het zegenen helpen. Volgens hen liggen hier mogelijkheden om beter in te gaan op de geestelijke nood die we bij velen waarnemen in onze tijd. Wanneer we elkaar tastbaar de handen opleggen en hoorbaar de zegen toespreken, wordt het beleven van het geloof direct concreter en rijker. De vraag klinkt: hebben we als kerken de rijkdom van de zegen niet te veel veronachtzaamd?”

Elkaar tot een zegen zijn
Mijn hoop en mijn verlangen is dat de heilige Geest de prekenserie zal gebruiken om in onze gemeente een dieper inzicht in en een verdiepte ervaring van Gods zegen te laten groeien. Je zou kunnen zeggen dat ik deze prekenserie houd ‘op hoop van zegen’: geen wankele hoop, maar een hoop die gegrond is in de beloften van God en in Christus.

De prekenserie van drie preken gaat er nu zo uit zien:

    JIJ BENT GEZEGEND!Over zegenen en tot zegen zijn 

  1. De HEER zegent je (Numeri 6:24-26) – 16 augustus 10.00 uur
  2. De Drie-enige omhelst je (2 Korintiërs 13:13) – 23 augustus 10.00 uur
  3. Hij maakt je tot en bron van zegen (Genesis 12:2) – 30 augustus 10.00 uur

4 dingen die je kunt doen om verbonden te raken met de Vervolgde Kerk

opendoorsgebedskaartjeOp zondagmorgen 31 mei staan we in de Plantagekerk stil bij de Vervolgde Kerk. ‘Wees Wakker!’ zeggen we dan tegen elkaar. Want het is belangrijk om te zien en te voelen dat zoveel van onze broers en zussen worden vervolgd omdat zij kiezen voor Jezus.

Maar wat kun je nu concreet doen om ook na de dienst van 31 mei verbonden te blijven met de Vervolgde Kerk? Vier concrete manieren:

1. (samen) Bidden: we kunnen bidden voor onze vervolgde broers en zussen. Dat is ook wat ze tegen ons zeggen als we vragen wat we voor hen kunnen doen: ‘Bid voor ons! En bid voor ons land!’ Je kunt daarbij gebruik maken van het gebedskaartje dat je hiernaast ziet afgebeeld. En je kunt ook meedoen met de Nacht van Gebed. In Zwolle kun je bijvoorbeeld naar het VEZ centrum waar van vrijdagavond 5 juni 22.00 uur tot zaterdagmorgen 6 juni 06.00 uur gebeden wordt voor de Vervolgde Kerk. Maar je kunt natuurlijk ook thuis aan tafel bijvoorbeeld een week lang elke keer bidden voor onze vervolgde broers en zussen. Of kom een keer extra samen als miniwijk of als gebedsgroep.

2. (samen) Lezen: voor de themadienst werd 1 Petrus 5:8-11 aangereikt als Bijbelgedeelte om bij stil te staan en vanuit de Bijbel de oproep voelbaar te maken om verbonden te zijn met wie lijden voor hun geloof. Want de duivel gaat rond als een brullende leeuw! Voor die werkelijkheid moeten onze ogen open blijven. De brief van Petrus thematiseert op meerdere plekken het lijden van Christus en de christenen. En ook lezen we er een paar keer dat we vreemdelingen zijn in deze wereld. Kies ervoor om heel deze brief te lezen. En probeer dat eens te doen met de ge en oren van broers en zussen die vervolgd worden vanwege hun geloof. Hoe klinkt deze brief als die voorgelezen wordt in een schemerachtige kelder waar je heel stil moet zijn omdat je niet gevonden mag worden? En bedenk ook elke keer als je Bijbel leest: wat een vrijheid dat we zomaar een Bijbel kunnen lezen. Dat we Bijbels hebben (en hoe vaak blijven ze niet lange tijd gesloten…), terwijl in landen waar vervolging heerst Bijbels gesmokkeld moeten worden in het diepste geheim. Maar wat willen ze graag in die Bijbel lezen!

3. (samen) Kijken: om geraakt te worden door wat er aan de hand is in de Vervolgde Kerk kun je via de site van Open Doors ook wat filmpjes bekijken of naar toespraken luisteren. Neem daar eens een half uur voor. Om te kijken. Om verbonden te raken. Om geraakt te worden. Om te ervaren dat je vanzelf gaat bidden bij alles wat je hoort en ziet via de filmpjes. Kijk hier: www.opendoors.nl/vervolgdechristenen/videos. Kies bijvoorbeeld voor:

4. (samen) Schrijven: het is ook mogelijk om kaarten en brieven te schrijven naar vervolgde christenen. Een heel concrete manier om rechtstreeks te bemoedigen. Hier kun je daar meer over lezen en vind je praktische hulp: www.opendoors.nl/vervolgdechristenen/schrijf/

Je kunt dus wat doen! En bedenk: wat je doet maakt verschil: in de geestelijke strijd die er gaande is, voor de vervolgde christenen en ook voor jezelf. Want je zult merken dat je in je hart meer verbonden raakt met de wereldwijde kerk en dat je ogen open gaan voor de duivel die rondgaat. Maar we mogen weten: Jezus is vele malen sterker!

Wees wakker! Zondag voor de Vervolgde Kerk in de Plantagekerk

weeswakkerKomende zondagmorgen staan we in de Plantagekerk stil bij de Vervolgde Kerk.

Ik weet niet hoe het voor jou is, maar voor mij staat dat best op afstand. Dat wereldwijd minstens 100 miljoen christenen, broers en zussen in Christus dus, worden vervolgd vanwege hun geloof. Ze ervaren dagelijks angst, dreiging en geweld. Omdat het zo veel en zo ver is krijg ik al snel het gevoel dat ik geen verschil kan maken. Zou ik hierin iets kunnen betekenen?

Juist op die vragen speelt Open Doors in door de campagne die wordt gevoerd om de Zondag voor de Vervolgde Kerk op de kaart te zetten. Want we kunnen wel degelijk iets doen. We kunnen bidden. We kunnen betrokken raken. We kunnen leren van onze vervolgde broers en zussen.

Daarom gaan we komende zondagmorgen in de Plantagekerk de uitdaging aan om betrokken te raken bij de Vervolgde Kerk door hun verhalen te horen, door de Bijbel open te doen, door samen te lezen en te bidden en wakker te worden.

Centraal zullen deze verzen uit de eerste brief van Petrus staan: “Wees waakzaam, wees op uw hoede, want uw vijand, de duivel, zwerft rond als een brullende leeuw, op zoek naar een prooi. Stel u tegen hem teweer, gesterkt door uw geloof, in het besef dat uw broeders en zusters, waar ook ter wereld, onder hetzelfde leed gebukt gaan.

Voor de kinderen (4 tot 12 jaar) is er een eigen programma met medewerking van Open Doors.

Wees welkom! Word wakker!

Een hand boven je hoofd

zegenenKomende donderdag vieren we Hemelvaart. In de dienst in de Plantagekerk (donderdag 14 mei om 10.00 uur) staan we stil bij deze woorden uit het slot van het Lucas-evangelie:

Hij hief zijn handen op en zegende hen. Terwijl hij hen zegende, ging hij van hen heen en werd opgenomen in de hemel.

Thema  voor de preek wordt: Een hand boven je hoofd. Dat is allereerst de hand (of eigenlijk dus: de handen) van Jezus. Want de Hemelvaart van Jezus is niet zoiets als een ruimtereis (dat beeld had ik er vroeger wel altijd bij), maar door de Hemelvaart is heel de werkelijkheid veranderd in: de Jezusruimte. Dat woord Jezusruimte heb ik van Benoit Standaert die onder die titel een prachtig boek schreef over de tegenwoordigheid van Christus.

Eenmaal in die Jezusruimte ontdekken we dat we daar zelf ook geroepen zijn om te zegenen. Daar zal het in de preek dan ook over gaan.

Dit wordt de liturgie voor de Hemelvaartsdienst:

Welkom
Gezongen votum, groet, gezongen amen
Zingen: Kerkboek Gezang 100:1,2,4
Gebed

Lezen: Lucas 24:36-53
Zingen: Psalm 47:1,3
Lezen: Efeziërs 1:3-14
Zingen: Kerkboek Gezang 139:3,6
Preek over Lucas 24:50b-51
Gebed
Zingen: Opwekking 710 ‘Zegen mij’

Voorbeden
Collecte
Zingen als zegen: Opwekking 602 ‘Vrede van God’